ارزیابی تاثیر شدت و مدت درجه حرارت های مختلف بر رشد گیاهچه ای پنج رقم برنج

برای بررسی اثر سرما بر رشد گیاهچه ارقام برنج آزمایش گلخانه ای در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) انجام شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار، جهت بررسی تأثیر شدت دماهای مختلف (10، 13، 16، 32  درجه سانتی­گراد) و مدت آن (1، 2، 3، 4، 5 شبانه روز) روی پنج رقم برنج (دیلم، لاین843، طارم محلی، فجر، شیرودی) انجام شد. ارقام در پلات های اصلی و شدت ومدت دما به صورت فاکتوریل در پلات فرعی طراحی شدند. گیاهچه ها تا مرحله 3-2 برگی (12-8 روز) در شرایط معمول رشد قرار داده شده و سپس به اتاقک رشد انتقال داده و در تیمار دمای10، 13، 16 درجه سانتی­گراد به مدت 1، 2، 3، 4 و 5 شبانه روز نگهداری شدند. پس از پایان دوره سرما دهی از هر تکرار 4 گیاهچه انتخاب و صفت های رشدی نظیر ارتفاع، وزن خشک کل گیاهچه (وزن خشک اندام هوایی + ریشه)، سطح برگ، شاخص حساسیت و رنگ برگ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که بین ارقام، شدت تنش، مدت تنش واثرمتقابل شان برای کلیه صفات مورد بررسی در مرحله گیاهچه ای اختلاف معنی داری درسطح احتمال 1% وجود دارد که نشان دهنده تأثیر شدت و مدت تنش سرما روی ارقام مورد بررسی می باشد. درجه حرارت پایین، رشد نشاها را به میزان 10 تا 50% درمقایسه با تیمار شاهد از نظر صفت های مختلف اندازه گیری شده  کاهش داده است. درجه حرارت پایین ( ده درجه سانتی­گراد ) تولید ریشه جدید و وزن خشک گیاهچه را کاهش داد که میزان کاهش60% در مقایسه با تیمار  32 درجه سانتیگراد شده است. کاهش درجه حرارت باعث تغییر رنگ پهنک برگ شد و با بررسی رنگ برگ گیاهچه برنج بعد از قرار گرفتن در شرایط تنش سرما می توان نتیجه گرفت، گیاهچه هر رقمی که دارای رنگ برگ سبز تری باشد میزان خسارت آن کمتر و نسبت به سرما تحمل بیشتری دارد. ارقام شیرودی و طارم محلی در مقایسه با سایر ارقام نسبت به تنش سرما متحمل تر بوده ولی رقم فجر حساستر بود.